6 Mayıs 2015 Çarşamba

atak-s tavuğu ile osmanli bilgileri


atak-s tavuğu

köy yumurtası ile osmanli bilgileri evet arkadaslar sizin icin köy yumurtası tavuğu elinden gelen gayreti gösterdi ve sizlere bu güzel yazıları hazırladı köy yumurtası diyorki
Daha ziyade süvarilerden oluşan ve Çaldıran’da yediği ağır darbeden sonra bir meydan muharebesinden özenle kaçman Safevi ordusu da Osmanlûar’m işini hayli zorlaştırmaktaydı. Askeri düzenini meydan muharebelerine göre şekillendiren Osmanlı ordusu, vur-kaç taktiğim benimseyen düşmamn ani saldınJanyla yıpranıyor ve ıssız topraklarda aylarca yürümekten bezgin dü-şümrdu. Safevüer, geri çekilirken, her yeri harabeye çevirerek Osmanlı ordusunun yerel kaynaklardan faydalanmasım imkânsız hale getiriyorlardı. Sefer mevsimin geçmesi nedeniyle Osmanlı ordusunun geri dönmesi veya kışlaklara çekümesi üzerine ortaya çıkan Safevi ordusu kaybettiği yerleri geri almakta fazla zorlanmıyordu.
OSMANLI-AVUSTURYA SAVAŞLARI (1593-1606)
i Soru 1: Osmanlı-Avusturya ilişkileri nasıl başladı?
I Osmanlı-Avııstıııya ilişidleri ana hatlan ile iki dönem hâlinde incelenebilir:
1-1493-1664 OsmanlI’nın saldm, Avusturya’mn savunma dönemi.
2-1683-1791 Avustıııya’nın saldın, OsmanlI’nın savunma dönem. OsmanlI kuvvetleri ilk defa 1463-1479 yıllan arasında Venedik’le yapılan
savaş sırasmda Avusturya topraklanna girmişti. Asıl mücadele ise Osmanlılar’ın Hırvatlara ağır bir darbe vurduğu 1493’te başladı. Hırvatlara yardım etmek isteyen Avusturya kuvvetleri, Osmanlı topraklanna girdi ve ilk çatışmalar meydana geldi. Mohaç’tan (1526) sonra ise Osmanlüar üe Habsburglar arasında Macaristan’ın kimin hakimiyetine gireceği meselesi yüzünden asd mücadele
Osmanlı İmparatorluğunun en haşmetli hükümdaiı Kanunî 1529 Eylül’ünün son günlerinde Viyana ’yı kuşattı. Ancak ağır toplann getirilmemesi ve kışın da yaklaşması yüzünrien yakla.şık bir ay sonra kuşatma kaldınldı. Türkler’in aklı hop
ujfııalüJkierinden dolavı Osmanh onJukınıım k-irşısına s'i^manuş, siruj.j|^' ku<,TjJc, orta ve bıJr>xik çaplı birçok kale Miparak koruma \-oluna gitmiş ^ kaleler Dalmaçya'dnn başlaynmk, Hırvatistan ve Baö Macaristan'a, or-'^ Kuzey Tuna 'daki dağ şehirlerinden geçerek Transil\an>aya kadar tızanmai^^ Osmanhlar'a karşı bir ne\i askeri sınır, engel oluştumıaktaydı. 1532 de Kosj^ (Giins), 1366’da Zigetvar, 1594 te Raab cYamkk 1663 te ise U\-\'ar(Xeuhaus^^ kaleleri Osmanh ordularının \'hana\a \iirü>'iişiinü engelledi. Bilhassa 159u 1663’te Viyana surları ve tahkimatı za\ıtken Osmanlı ordularının bu kalekıi^ uğraşarak zaman kaybetmeleri bü>-ük iîrsatlann kaçırılmasına sebep oldu.
Soru 2; XVI. yüzyılın sonunda AMJStııry^ı ile sa\*aş nasü çıktı?
Osmanlı İmparatorluğu, 1578 ile 1590 Mİlan arasında Saferi İran'ı ile i2\ıl savaşıp, birçok toprak fethetmişti. Osmanlı-İran harbi a>ııı zamanda veziıiazanı olmak isteyen Osmanh komutaııJannın gö\ de gösterisi olmuştu. Lala Mustafa Paşa, Özdemiroğhı Osman Paşa, Sinan Paşa \ e Ferhad Paşa, İran cephesinde kendilerini göstermek için çabalamışlaıdı. Ferhad Paşa’mn İran cephesindeki başanJannı bir türlü kabullenemeyen Koca Sinan Paşa iktidanm sağlamlaşürmak için Sultan III. Murad’ı Avustıııya üzerine sefere çıkmaya teşvik etti. Ancak 12 yıl süren İran haıpleri Osmanlı İmparatorluğu’nu yıpratmıştı.
Osmanh birliklerini Macaristan içlerine, Habsburg ve Venedikliler emrinde çalışan Uskokların da Osmanlı topraklaıına saldınlan yüzünden iki taraf arasında problemler olmasma rağmen, ne Avusturya, ne de Osmanlı İmparatorluğu savaş taraftan değildi. Uskok saldınlanmn artması üzerine Bosna birlikleri Habsburg topraklarına büyük bir saldın düzenlediler. Bosna Beylerbeyi Telli Haşan Paşaftın Avusturya’mn içlerine kadar uzanan akmlarmdan sonra, Avusturya İmparatoru, 1592 Ekimlinde antlaşmayı bozduğunu ve yıllık vergisini artık göndermeyeceği söyledi. Avusturya’nın durumu gerginleştimıesi, Sinan ^aşanın savaş isteğine uygun ortamı yaratmıştı.
Avusturya, Kanunî döneminde 1547’de yapılan antlaşmaya göre hakimiyeti tında bulunan Macar topraklan için, Osmanlı İm|)aralorluğu na hor yıl 30 bin ın veriyordu. Bu antlaşma 29 Kasım 1590’da (lördiincü (Uda youiloumişti ij/prineyiiriiyiişe geçen Avıısimya ordıısmıa mukavonu'l odomovıvoStiai ayan Telli Haşan Başa, Vn/iria/am Siyavıış Taşa’dan yardım islod\.v'^i\aMk i (la Kirli Haşan Başa yi Bııınrli KyalrlıHo vali la\ în rdı'n'k. UlhU''"
p.^jVa yardım etmesi için göre\'lendirdi. Ancak bu sırada Koca Suıaıı F
veziriazam olmuştu ve yeni VezLriazara Kirli Haşan Paşa nın >>enue ,>^}u Mehmed Paşa’\ı Rumeli’ye vali ta>in edip, N^ardım göndem\e>i bilerek .geciktirdi.
Sinan Paşa, daha önceki bir hadiseden dola\-ı diş büedi|i Telli Haşan Paşaya yardımı büerek geciktirniişti. Telli Haşan Paşa ise, destek birhklerinin geleceğine güvenerek Kulpa Nehri’ni geçerek, Osek üzerine vâirünıüştü. Yanınca {(anunî’nin kızı Mihrimah Sultan’m üd oğlu da bulunuyordu.
Telli Haşan Paşa, 20 Haziran 1593’te Osek önünde A\aıstuı:yı\ ordusuyla karşılaştı. Osmanh birlikleri, Kulpa Nehri üe AMistuıya ordusu arasında sıkışmıştı. Kanunî’nin torunlarım da şehid olduğu mıüıarebede bimik bir nıağlubiyet alındı ve bu felaket yüzünden 1593’e “Bozgun >-dı" adı verildi. Koca Sinan Paşa, bu mağlubiyeti kullanarak, Di\*ân-ı Hümâmn dan A\-ust\uya*\ a savaş ilâm kararını çıkarttı.
Soru 3: Savaşa karşı çıkanlar, nasıl tehdit edildi?
Savaş ortamı içki uygun bk havanm olmasma rağmen bazı devlet adamları, askerin yorgun ve hâzinede para olmadığını ileri sürerek savaşa karşı çılumş-lardı. Koca Sinan Paşa, savaş istemeyenlere karşı bir de feWa almıştı. Sinan Paşa, OsmanlI tarihinde daha önce benzeri göıülmeyen bu uygulama ile savaşa mani olanlann kâfir olacaklannı söyleyerek muhaliflerini sustumuıştu.
Kısa bk hazırlıktan sonra sefere çıkan Sinan Paşa’nm komutasındaki OsmanlI ordusu, Pespirim ve Polata gibi kaleleri fethetti, ancak kışın yaklaşması üzerine Belgrad’a geri döndü.
Soru 4: Savaşın ilk yılları nasıl cereyan etti?
AvusturyalIlar, 1593’ten ı6o6’ya kadar 13 yü süren haipleri, “Uzun Türk Savaşlan”, “Uzun savaşlar” veya ilk çatışmalar 1591’de başladığı için “15 yıl harpleri” olarak adlandırırlar.
Avusturya birlikleri, savrişm başlangıcında Estergon ve HatvaiVıkuşııtmış-lardı. Kfo Sinan Paşa, lıımıın ü/X‘rineoğlu Mehmi'd Paşailcbudinheylevbeyisi Sokolluzâde 1 (asan Paşayı 1 lal van a yardıma göıuli'rdi. l latvan a golon Me\w\u\\
Aviisfıırya birliklerinin eok iyi mev/,il(‘iımiş olduğunu gi'mU'ı. Ama uavSÜ buliinma.sı gcreldiğİııi bilmiyordu, Sokolluzâde llasau Paşa, düşman
İLK.» btn kiîiIıJv; «i-L^tnan kar^isuKİa Hadui'ı C.u^r Papa ran 15 bm fctşüık bırtı^ğirun hi<Cir >~okru. Caier Pa^a. <x?\T«â.ııdeki askerienn okluaıiıt^esmie rdj^»«e>n kaiferim-z btrvTnu^;" div’erek tvphevi terketmedi. Aiîcak Osmank bvr-Iıkk-nnin gitgide erimesi v e askerlerin bir kismının k.iv'ması iLzerine, lecrübel: kümuraniar paşavı zorla sava:? meydanından ka«,'irv.lılar.
Soru 6: Haçova (Alezökeresztes) Muharebesi’ne nasıl gelindi?
Eğri Kaiesi’nin fethiyle gelen moral, öncü kuvv'etlerin mağlubiyeti vh-zünden yerini hüzün ve endişeye bırakmıştı. Kahramanca »çarpışan Cafer Paşa'nın yanında hiçbir varlık gösteremev'en Rmnelî Beylerbevi görevinden alınarak yerine SokoUu Mehmed Paşa'nm oğlu Haşan Paşa getirildi. Aslında yenilgideki asıl suç yardım gönderilmesini engeile.ven \'eziria2am Damad İbrahim Paşa’daydj. Sav'aşa başından beri karşı olan Damad İbrahim Paşa, öncü kuvvetlerin mağlubiveti üzerine korkuya kapılmıştı. Padişah da ondan farksızdı.
Savaş meclisinde, kışın ilerlemekte olduğu, Sokolluzade Haşan Paşa'nm emrine daha kalabalık bir ordu verilerek onun savaşı sürdürmesi ve padişahın başkente geri dönmesi fikri belirtildi. Ancak padişah ve ordu üzerinde güçlü bir etkiye sahip olan Hoca Sadedin Efendi, “Bu iş bü>âik iştir. Haşan Paşa, İbrahim Paşa veya diğerleri\ le halledilecek bir iş değildir, bizzat padişahın ordunun başında olması gereklidir. Aksi halde ordu yenilir” diyerek bu fikre karşı çıktı. Bımıııı üzerine Osmanlı ordusu 24 Ekim’de Eğri’den Haçovaya doğru hareket etti ve 25 Ekim 1596’da iki ordu Haçova’da karşı karşıya geldi.
Soru 7: Haçova Muharebesi nasıl cereyan etti?
OsmanlI ordusu 1526’daki Mohaç Muharebesi’nden 70 yıl sonra ilk defa bir meydan savaşına çıkıyordu. Bir zamanlar meydan savaşlarında önüne çıkanı deviren ordunun bu özelliği artık kalmamıştı. Osmanlı ordusu devamlı kaçan düşman yüzünden meydan savaşlanndaki ustalığını yitirmiş, kale kuşatmalan üzerine uzmanlaşmıştı. Bir zamanlar devamlı kaçan Avustuıya ordusu ise kendini yenilemişti.
Avustuıya Arşidükü Maksimilyan ile Erdel Voyvodası Barthoıy’uin komuta ettiği, 100 bin kişilik ordu, Alman, İspanyol, Papalık, İn ansa, Macar, Çekvo !zeh askerlerinden oluşuyordu. Osmanlı oitIusu da aşağı yukarı 100 bin kişiydi
j^sıiianlüar, öncü birliklerinin intikamını almayı düşünüyorlardı. Osmanlılar, •jl( defa A\nstıııyalılar’ı bir meydan savaşında yakalamışlardı.
25 Ekim’deki küçük çaıpışmalardan sonra, asıl muharebe 26 Ekim’de ^şladı. OsmanlI ordusunun merkezinde Sultan III. Mehmed bulunuyordu, gjjğında vezirleri, solunda kazaskerler ile Hoca Sadeddin Efendi vardı. Sol Icolda Anadolu, sağ kolda Rumeli askerleri dizilmiş, öndeki birliklerin komutası Ciğalazâde Sinan Paşa ile Kının Planı Fetih Giray’a verilmişti. Toplar zincirlerle birbirlerine bağlanarak kuvvetli bir savunma hattı oluşturulmuştu. Avusturya ordusu savaş başlar başlamaz bütün gücüyle sultanm bulunduğu merkeze saldırdı. IIP Mehmed, kendisini güvenceye almak için ordunun gerisindeki Yunus Aga’nm çadınna çekilmek zorunda kaldı. Akşam olduğunda savaş bitmemiş, ikitarafin hesabı yanna kalmıştı.
Ertesi gün, Haçova bataklığının arka tarafında mevzilenen Avusturya ordusu, Ciğalazâde Sman Paşa idaresindeki Heri kuvvetierin tüm saldınlarma rağmen bir türlü yerinden çıkarılamadı. İkindi vakti geldiği halde Avusturya ordusu yerinden bir adım büe kıpırdamamıştı. Saldınlan püskürten Avusturya ordusu karşı saldırıya geçti. Sağ kanat komutam Rumeli Beylerbeyi Sokolluzâde Haşan Paşa, düşmam durdurmak için hemen geçit başında birliklerini hücuma kaldırdı. Bu sırada merkeze de saldın olduğu haberi geldi. Haşan Paşa ne vapacağım şaşımuştı. Tam merkeze doğru harekete geçtiği sırada yoğun bir düşman saldırısıyla karşılaştı ve birliklerinin tcimamma yakmı dağddı. Osmanh birlikleri, diktörgen hâlinde oluşturulmuş kontramarş (contre-mansch) taktiğini izleyen Avusturya tüfekli piyadelerinin ateşi karşısında dayanamamışlardı.
Avusturya ordusu, Osmanh ordusunun sağ kolunu imha ettikten sonra sultanın bulunduğu merkeze saldınnca merkezdeki askerlerin bir kısmı kaçtı. Osmanlı ordusunun merkezine dalan AvusturyalIlar savaşa kesin kazanılmış gözüyle bakıp, eşyaları vfî hâzineyi yağmalamaya başladılar. dalan düşman üzerine kazma* kürek bolttı. kepçe vs, ellerine ne geçinliJerse saldırmaya başladılar. Düşmanın bir kısmını oldüıviükten Sc^nra bir laraftanda “kâfir kaçtı” diye bağırma>a başladıLır. Yeniçerilerin >anı sıra s.ı\-aşla işi olııuşan kişileıin de düşman askerlerini ökîiirmesi \e sultanın ».x'pheden a>nlmamasî dağılmaya lxışla>-an ordunun tekrar kendine gelmesini Siigladı. Gizlenen \ o kaçiuı askerler ve Talarlar geri döırerek Mir giîçk?ri\ie A\av.'îtuıyulılarin ü/eıine siiklıaUlar. C’iğalazâde Sinan l'aşa da pusuda bekleviiği >en.lon çıkarak. Osmanlı onlusuıum sag kanadını İKrzan Avusturya birliklerini bataklıklara kovalayarak imha elli. Yatsı vaktine kadar yaklaşık 50 bin düşman askeri öldüıülmüştü. Osınaııhlar, Ilaçova Meydan Mııhaıvlx^i'nde mağlup olmak üzeıeyken zaferi kazanmışlaalı.
Avaıstuıya onhısınunı mağlup edilmesinde büyük pay saliibi olan Ciğalazâde Sinan Paşa, zaferden sonra III. Mehmed’in huzıımna gelip, “yüz aklığına ben sebep oldum” diye övünüp veziriazamlıkta gözü olduğunu ima etliyse de sultan bir şey söylemedi. Ancak III. Mehmed, Hoca Sadeddin Efendi’nin ısraıianyla, düşmanı takibe giden Damad İbrahim Paşa’y veziriazamlıktan azlederek yerine Ciğalazâde Sinan Paşaya getirdi. Sultan III. Mehmed, zaferden sonra hemen İstanbul’a döndü. Eğer kışı Macaristan’da geçirseydi, savaş Osmanlılar’m lehine kısa sürede sonuçlanabilirdi. Ancak bu frrsat kaçırıldı.
Dönemin tarihçileri, Haçova Muharebesi’ni Mohaç ve Çaldıran muhaıebele-rinden bile üstün tuttular. Ancak muharebe, Osmanlı ordusunun gücü sayesinde değil, Avusturya ordusunun disiplinsizliği yüzünden kazanılmıştı. Bu muharebe, daha önce Osmanlı ordusunun karşısına bile çıkmayan Avustuıymlılariıı aitık güçlendiğini gösteriyordu.
Som 8: Haçova’clan .sonra vezirîsızaııı ne hala yaptı? Ciğalazfide Sinan Paşa vcvziriazam (jldnktan sonra iki ihuMuli hala yaptı. İlk fjlîir.'ik, bizzat srfcrc grlmndiği p,«>ı ckç(\sivlc Kırım I lanı Cîa/,i 1 îira> 1 a/lok
İş yerine savakta rardımı görülen Fetih Giray ı tayin em. .\ncak ıkı k-L~de;rnı lûfak girdi ve Fetih Gü*ay öldürüldü.
Sinan Paşa nın muharebeden sonra, yoklama >apnranık savaş:ar. ka^an-[espit edip, 30 bin askeri ordudan ihraç etmesi celal: isyadannm nrilinî ^te^edi. Ekonomik zorluklar \'üzünden sefere geleme>-en askerler dag.* <Jnp ^kiya oldular ve Anadolu’yu alt üst ettiler.
Soru 9: Zitvatorok Antlaşması nasıl imzalandı?
Haçova’dan sonra, düşmana öldürücü bir darbe vurulmadı^ için lO yıl daha devam etti. Sınırm önemli kalelerinden Kanije 22 Ekim 1000‘de vire, yani antlaşma üe Osmanlılar’a teslim oldu, .\\-ustuiya .Arşidükü Ferdi-nand, bir yıl sonra kaleyi geri almak üzere >-aklaşık 50 bin kişilik bir kmv'etle şehrin önlerine geldi. Ancak kale kumandam Tiryaki Haşan Paşa. Arşidük e. AvusturyalIlar için hiçte hoş olmayan sürprizler hazırla\ıp. sonunda da ani bir huruç operasyonu ile Avusturya ordusunu bozgıma uğrattı.
Bu arada 1603’te ölen IH. Mehmed‘in yerine I. .Ahmed hükümdar oldu. Osmanlılar’m yazın ele geçirdiği kaleler, kış gelince tekrar elden çıkıyordu. Avustuıyalılar, 1598 Mart’mda sınır savammasında önemli bir mevki olan Yamkkale’yi aldılar. Asi Eflak Prensi MüıaU, A\aıstun^d’nm >'ardımıyla önce Erdel’i, ardından da Boğdan’ı işgal etti. Boğdan >üzünden EHak Prensi ile Avusturya hükümdan birbirine güince, Osmanllılar Lehistan ile birlikte hareket edip, üç prensliği de ele geçilip, kendilerine tâbi voyvodalar tayin ettiler.
Rumeli Beylerbeyi Lala Mehmed Paşa komutasındaki ordu, Avusturya işgaline girmiş Peşte’yi 1605 Eylül’ünde geri aldı. Avusturya’nın işgal ettiği topraklarda Katolikliği baskı unsuru olarak kullanması, Protestanlar’m Osmanlı sahna geçmelerini sebep oldu. Lala Mehmed Paşa, Avustuıyaldar’a karşı isyan edenlere yardım ederken, Estergon ve Vişegrad’ı fethetti. Akmcüann Avustuıya topraklarma girmesiyle, Habsburglar Erdel’i tamamen boşalttılar.
OsmanlIlar, savaşta üstün dumma geçmişlerdi, ancak îran smınnda savaş ihtimali vardı. Avusturya İmparatoru da hakimiyeti altındaki Macar topraklannda isyanlarla uğraşıyordu. Bu şartlar altında 11 Kasım ı6o6’da Zitva Nehri ile Tuna’nın birleştiği Zitvatorok’ta antlaşma imzalanarak, savaşa son verildi. Avusturya, hakimiyeti altındaki Macar toprakları için verdiği veı*gi>d vın defa verecek ve yazışmalarda Osmanlı padişahı ile Avustuıya hükümdarı denk sayılaaiktı.
Soru lO: A\nListur> a harpleri, Osnıanh askeH sistemini nasıl ^ ğiştirdi?
XM. >âiz>^ın sonlannda İran (1578-1590) ve A\oıstıırya (1593-1606) girişilen ve uzun süren harpler, Osmanlı düzenini iyice yıpratmış ve Osmanij İmparatorluğu nun büyük bir kaos ortamma gimıesine zemin hazırlamıştu. Avoıstuıy a harpleri, XVI. yüzyüm sonlarına karşı büyük bir vurucu güç olaj^ Osmanlı ordusunun Avrupa’da gelişen tüfekli piyade üe savaşda yetersiz kal-dığmı da göstermekteydi. Gabor Agoston, 1593’te Osek’te, 1595’te Estergon’da 1596’da Perinja’da ve Haçova’da, 1603’te Sarviz’deki çatışmalarda Hristiyan tüfeklüerin üstünlüğünün görüldüğünü söyler.
XVI. yüzyüm sonlarmdan itibaren Avrupa’da askeri sistemde değişiklikler meydana gelmiş ve bu durum baza Avrupalı tarihçiler tarafmdan “askeri devrim” diye adlandmimıştır. Tüfeğin kullanüışh hâle gelmesiyle, diktörgen hâlinde oluşturulmuş kontramarş taktiği izleyen tüfekli piyade birlikleri muharebelerde ateş gücü üstünlükleriyle çok etküi oldular. Yeni askeri sistem gereği ok ve kılıçla savaşan süvarinin yerini tüfekli piyade almıştı. Osmanlı ordusunun ağırhğmı teşkil eden timarlı sipahüer, Avusturya piyadesi karşısında etkisiz kalmıştı. Cephede savaşan komutanlar, merkezden daha fazla tüfekli asker istiyorlardı.
Osmarüı İmpEuratorluğu, piyade eısker üıtiyacmı Anadolu’daki işsiz gençlerden sağlamaya başladı. Bu yüzden timarlar azaltüıp, tüfekli asker istihdamma yönelindi. İşsiz kalan timarh sipahüer 25-50’şer kişüik gruplar hâlinde levend denilen haydut çeteleri oluşturup, eşkiyalığa başladüar.
Timarh sipahilerin yerini yavaş yaveış alan sekban adh tüfekh askerlerin sayısı savaş zamanmda aşın artıyordu. Devlet, sancakbeyi ve beylerbeyüeriyeni askeri sistem gereği bu tür sekban bölükleri bulundurmaya teşvik etmekteydi. Savaş bittiğinde işsiz kalan bu gruplar, eşkiyalık yaptüar.
Soru 11: OsmanlIlar, antlaşma maddelerini nasıl uygulamadı?
Yavuz Sultan Selim zamanında meydana gelen bir isyan bütün Osmanlı tarihine damgasını vurdu. Bozoklu (Yozgatlı) Celal adlı bir timarlı sipahi şeyhliğini üân edip, etrafına binlerce adam toplamıştı. Tokat’ın Turhal üçesindebir mağarada yaşayan Celal’in etrafındaki insan sayısı 20 bine ulaşmıştı. Celal, yanmdakilere kendisinin Mehdi olduğu söylüyordu. Şah Veli ünvanım alan Bozoklu Celal, Tokat-Sivas havalisinde hakimiyet kurunca Osmanlı yöneticüeri harekete geçti.
Merkezden Celal’in üzerine Vezir Ferhad Paşa gönderildi. Dulkadir Beyi Şehsuvaroğlu Ali Bey’e de ona katılması emredildi. Üzerine gönderilen kuv-ı^etlerle başa çıkamayacağını anlayan Bozoklu Celal, Sivas’a doğru hareket 3tti. İran’a kaçıyordu. Ferhad Paşa’nm Celal’e yetişememesi üzerine, onu (açırmamak isteyen Şehsuvar Ali Bey asilerin Erzincan civannda önünü cesti. 1519’da meydana gelen savaşta asiler mağlup edüdi, reisleri Celal de ildürüJdü.
Hu ziifeniim sonra \ranai'am olan Cı^lazâde Sinan F^a^^a orduyu disiplin aitına aJmak için çadırının önüne gelmeyecek herkesi asker kaçağı sayacağını ilân eîtj. Asker kaçaklan yakalandıklannda idam edilecek, maJlan da hazîneye kaydedilecekti. Savaşa gelmelerine rağmen düzen.sizlik yüzünden ordudan a>Ti düşmüş olan ve sayılan 25-30 bin kişiye ulaşan askerler, bu emir üzerine korkudan kaçarak Anadolu'da eşkiyalık yapan gruplara katıldılar.
CelaJiler Karayazın Abdülhalim gibi yetenekli bir lider bulunca oldukça tehIfkeJj hale geldiler. Karayazın, sava.şa gitmek istemeyen ve asker kaçağı <Aan gnjp»lan etrafında topladı. 1598’den itibaren büyük celali toplulukkn kasaf/a ve şehirlere saldırmaya ba.şladılar. Orta Anarlolu ve Maraş cisannda hakimiy^^ kurdular. ı6o2VJe Karaya/ıcı’nm öMiirülrnesinden Mjnra bütün Anadolu’ya yayıldılar.köy yumurtası sundu yarın devam edecegiz.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder